Denkbeeldig versus Waarheid

door Dr Patrick Quanten MD

De vraag "Wie ben ik?" is één van de belangrijkste die iemand ooit kan stellen. Alle echte kennis begint hier. Jammer genoeg is het een vraag die de meeste van ons al opgegeven hebben. We hebben het gevoel dat we dit nooit te weten gaan komen, en samen met "Waarom ben ik hier?" eindigt dit in de afvalbak van ons leven.

Dit is heel erg jammer want voor elk individu staat dit gelijk met een crimineel feit in zo verre dat het onderzoek onderbroken wordt en er een open verdict overblijft, hetgeen aangeeft dat we het niet weten, maar nog erger, dat het ons niet interesseert. Moet dit ons interesseren? Wel, als je helemaal geen idee hebt wie je bent, dan zal het hele leven voor jou een groot mysterie zijn. Het kan nooit iets anders zijn. Interesseert dat je? Misschien geloof je dat dit je helemaal niet beïnvloedt? Denk alleen maar aan elke keer dat je je verloren voelt, verward, gedesillusioneerd, boos op de wereld, dan is het vooral onwetendheid waardoor dit veroorzaakt wordt. Het begrijpen verzacht heel wat pijn in het leven. Onwetendheid en brute kracht creëren heel wat pijn in het leven.

De meeste mensen, als hun de vraag gesteld wordt wie ze zijn, antwoorden met informatie over hun naam, hun beroep, hun rol in het leven, waar ze wonen, en andere details over hun leven, niet over zichzelf. Al deze informatie doet alleen maar dienst om het individu te plaatsen in een variëteit van groepen, en dit omvat informatie over hun geloof, over waar ze van houden en waar ze een hekel aan hebben. Ongeacht hoeveel van deze informatie men kan verzamelen, het zal de vraag nooit volledig beantwoorden. Waarom? Eén reden hiervoor is dat deze deeltjes informatie eigenlijk statische foto's zijn van een bewegend doelwit, het "ik", hetgeen voortdurend verandert in reactie op zijn omgeving. De andere reden is dat de manier waarop we ons leven leiden een uitdrukking is van wie we zijn, maar dit is niet wie we zijn, omdat vele dingen staan tussen het innerlijke zelf en de uiterlijke uitdrukking van het zelf, binnen het kader dat ons door de maatschappij aangereikt wordt.

Door een verdachte op de plaats van de moord te plaatsen, op het tijdstip van de moord, met een motief, zorgt er op zichzelf niet voor dat deze persoon een moordenaar is, hoewel ons "rechtssysteem" hem misschien wel zo zal brandmerken.

Om het leven van zijn burgers te vergemakkelijken gebruikt een maatschappij beeldspraak. Ze creëert "ideaal" beelden waar mensen naar kunnen verwijzen en waaraan ze zichzelf kunnen spiegelen. Deze spiegels, beelden, dienen nog een tweede doel als meer en meer mensen zich rond hen gaan scharen. Ze plaatsen mensen in kuddes. Ze zorgen dat mensen samenkomen op een bepaalde plaats en de autoriteiten, op eender welk moment, weten waar deze mensen zijn en hoe ze zich gedragen. Dan wordt het gemakkelijk voor de autoriteiten om het beeld van deze groep te veranderen, wanneer ze dit nodig achten, naar iets anders, om dan te zien dat de hele groep zich op dit nieuwe beeld gaat richten. Mensen worden wat hen verteld wordt dat ze moeten worden. Ze geloven wat hen verteld wordt dat ze moeten geloven. Ze willen wat hen verteld wordt dat ze moeten willen.

De beelden die ons voorgehouden worden door de maatschappij om onszelf te aan te spiegelen omvatten de drie algemeen aanvaardde levensgebieden: fysiek, emotioneel en spiritueel.

We zijn allemaal vrij bekend met het fysieke beeld van onze tijd. De slanke, goedgevormde, fitte lichamen worden gebruikt om tijdschriften op te vullen en om een heel gamma producten te verkopen. We hebben zelfs een industrie die zichzelf eer toezwaait omdat ze ons van het ideale lichaam of ideale lichaamsdelen kan voorzien en deze staat klaar om te reageren op wat ook jouw ideaal beeld van jezelf is. Plastische chirurgie is erin geslaagd om aanvaard te worden als een "behandeling" tegen een klein gevoel van eigenwaarde, tegen depressie en geslachtsverwarring. Het perfecte lichaamsbeeld is wat je gelukkiger zal maken omdat men gelooft dat je dan aan de mensen precies kan laten "zien" wie je bent. Zorg ervoor dat je het juiste lichaam hebt en alle andere aspecten van het leven zullen onmiddellijk ook goed zijn! In de maatschappij hebben we enkele vaste ideeën over hoe dikke mensen zijn, hoe vrouwen zijn, hoe zigeuners zijn, hoe bankdirecteuren en dokters zijn, hoe tieners zijn, enzovoorts. Elke groep heeft zijn eigen beelden, waarbij karaktertrekken in verband gebracht worden met fysiek voorkomen. De manier hoe je eruit ziet, hoe je ruikt, hoe je staat en zit bepaalt, in de maatschappij, wie en wat je bent.

Beeldvorming is belangrijker geworden dan substantie in onze moderne wereld. We kopen producten omwille van het uitzicht van de verpakking. We hebben een geheim geloof dat als we een bepaald product kopen we zullen gaan lijken op de persoon die er reclame voor maakt. Beloftes die gekoppeld worden aan beelden gaan van een betere gezondheid, tot schoonheid, tot liefde, tot status. Zelfs muziek wordt verkocht niet omwillen van het geluid, maar omwille van de video, hoe het eruit ziet. Fysieke beeldvorming regeert ons dagelijkse leven in duizenden tijdschriften, roddelkranten (bestaan er nog andere tegenwoordig?), tienertijdschriften, 24-uur televisie, programma's over plastische chirurgie, onophoudelijke reclame, ook op de vensters in winkelstraten.

Maar dat is nog niet alles. Het systeem is niet beperkt tot de fysieke wereld. Het is ook van toepassing op het emotionele. Wat mensen gelukkig maakt wordt eigenlijk bepaald volgens dezelfde richtlijnen en op dezelfde manier als onze fysieke wereld. Geluk houdt verband met bepaalde bezittingen. Hoe kan er iemand leven zonder computer, of een iPod, of een MP3 speler, of een Playstation II? Men kan niet gelukkig zijn, en ik bedoel echt gelukkig, als men deze essentiële dingen in het leven niet heeft! Er wordt ons getoond, door beelden, dat geluk heel erg afhankelijk is van de fysieke aanwezigheid van bepaalde voorwerpen, maar tegelijkertijd, wordt ons verteld hoe we ons moeten gedragen om gelukkig te worden.

Probleemrubrieken in elk tijdschrift en krant adviseren ons over hoe we ons leven moeten leiden als we eeuwig geluk willen verkrijgen. Ze vertellen ons waar we gelukkig mee zouden moeten zijn, boos om moeten zijn, en wat we als oneerlijk moeten beschouwen. Het onderliggende principe is om delen van iemand anders zijn leven aan iedereen te tonen en hen aan te moedigen hetzelfde te bereiken. Zorg ervoor dat mensen zich verenigen in hun verlangens en je hebt een sterke lobbykracht, of het nu is voor de introductie van gratis medische behandelingen, voor gelijke rechten voor de gehandicapten, of voor vibrators via de ziekenkas. In dit alles is het belangrijkste punt om mensen rond een onderwerp te verzamelen en hen te laten geloven dat er maar één manier is om er over te oordelen. Het beeld van een zorgende en vredige natie is heel belangrijk. Onze gevoelens over de minder bedeelden, of dit nu diegenen zijn die verhongeren in de wereld of de daklozen in ons eigen land, worden gemaakt en geleid naar één specifiek punt. De macht van deze massa kan dan gebruikt worden om wat de autoriteit in gedachten heeft te bereiken. Eens de mensen overtuigd zijn van de noodzaak van het idee, wordt het heel gemakkelijk om over hen te heersen en hen te regeren, omdat ze niets anders willen dan wat de autoriteiten hen al verteld hadden dat goed was. Geen enkele wetgeving wordt eigenlijk opgelegd voor het goed van de bevolking, hoewel het aan ons op die basis verkocht wordt. Alle opgelegde wetgeving is in het voordeel van de autoriteiten, en alleen maar voor hun voordeel, omdat het hun machtsbasis verstevigt. Dus worden we emotioneel ook gemanipuleerd door beeldvorming, waar we ons proberen naar aan te passen.

Maar zelfs spiritueel zijn we niet vrij. Kerken implementeren hun eigen interpretaties, gieten deze in wetten, van spirituele teksten en verhalen. Op dezelfde manier waarop de autoriteiten ons vertellen wat juist is om te doen als we met onze auto rijden of iemand in dienst nemen, vertelt de kerk ons precies wat we moeten geloven. Om binnen een religieuze samenleving aanvaard te worden moeten we hun "spirituele" geloof aanvaarden. Dat is hun "juist" dat juist is, en hun "verkeerd" dat verkeerd is. Daar kan geen twijfel over bestaan. Verschillende kerken kunnen verschillende geschriften gebruiken waarop ze hun geloofssysteem baseren, of ze gebruiken dezelfde geschriften maar hebben andere interpretaties. Wat ook hun verschillen zijn, ze benadrukken voortdurend die verschillen om te verzekeren dat we niet van het "rechte" pad afdwalen in de handen van een vijandelijke kerk. Conflicten worden zonder fout altijd verweten aan andere kerken, gewoonweg omdat zij het verkeerd voor hebben, per definitie, of omdat onze kerk ons vertelt dat deze kerken oproepen tot geweld en haat. De Koude Oorlog van de Kerken.

Spiritualiteit heeft op zich niets te maken met godsdienst. Spiritualiteit is de kunst om zelf de waarheid te vinden, en toe te laten dat alle anderen dit ook doen. Dit impliceert verdraagzaamheid naar anderen toe en hun verschillende manieren, en het aanvaarden van verschillende antwoorden op dezelfde vragen. Spiritualiteit is een individuele reis die alleen gebonden is aan het zelf, niet aan een groep of instelling. Welke beelden het individu ook gebruikt om zijn/haar ervaringen uit te drukken, ze zijn enkel een weerspiegeling van de ervaringen, en de beelden mogen niet bekeken worden als de ervaringen zelf. Het beeld, het verhaal, is niet de boodschap; het is alleen maar een beeld van de boodschap. Als we onszelf identificeren met het beeld dan zal dit ons niet tot spirituele menselijke wezens maken, alleen de ervaring zelf kan dit doen. We moeten allemaal ervaren waar we in geloven, wat we als goed en verkeerd zien, en ons moet toegelaten worden om dit te veranderen als we het leven op verschillende manieren ervaren.

De betekenis van het leven, het bestaan van een hiernamaals, de rol van een supermacht, en alle andere fundamentele vragen worden niet beantwoord door de dogmatische verschillende kerken. Elk individu moet de antwoorden zelf vinden binnen in zichzelf, gebaseerd op de levenservaringen die hem/haar voorgeschoteld worden. Alles wat een kerk kan doen is ons een model geven waarmee we kunnen werken. Het model is niet het antwoord; het is alleen maar een beeld van het antwoord, één van de vele mogelijke beelden. Het blindelings volgen van de regels van een kerk, zonder de waarde ervan in vraag te stellen, kan alleen maar onze levenservaringen beperken, niet verrijken. Dat kan alleen maar gebeuren door ons eigen leven echt in vraag te stellen, op een open en eerlijke manier.

Het zelf wordt voortdurend gebombardeerd met beelden die van nog drie andere niveaus komen. Al deze beelden stellen manieren voor om controle over het zelf te verkrijgen en te vestigen door de beelden zelf als de antwoorden voor te stellen.

• Het grootste niveau van druk die uitgeoefend wordt op het individu komt van de regerende autoriteiten zoals de nationale regering en godsdienstige kerken. Hun strategie bestaat uit het implementeren van wetten en regels onder de dreiging van bestraffing, en dit om ervoor te zorgen dat de maatschappij op alle drie niveaus aan elkaar blijft hangen, fysiek, emotioneel en spiritueel. Dat brengt het individu in de kudde en de autoriteiten moeten hem/haar niet langer bekijken als een individu; ze kunnen zich bezig houden met de kudde in zijn geheel in de wetenschap dat wat goed is voor de kudde ook goed zal zijn voor het individu, omdat hij/zij deel uitmaakt van de kudde.
• Het middenniveau om ons over het leven en over wat goed en verkeerd is te leren wordt opgenomen door wat we "een groep leraren" zouden kunnen noemen. Dit zijn mensen uit een bepaald beroep zoals dokters, wetenschappers, marinebiologen, leraren, economisten enz.., die de gevestigde kennis zullen doorgeven als zijnde de enige en echte waarheid. Deze taaie structuur omvat scholen en leerinstellingen met hun eigen hiërarchie en autoritaire bestuursorganen die toezicht houden op elke afwijking van collega's. Wat bekend is en geloofd wordt moet aangeleerd worden op de manier die voorgeschreven wordt door de Raad. Weer is het doel om te verzekeren dat alle individuen dezelfde beelden krijgen, ook hier weer voorgesteld als de echte antwoorden, om zo de kennis te controleren en hierdoor het gedrag van de groep als geheel.
• Het derde en laagste niveau wordt gevormd door onze intiemste relaties. Hier zijn het individuen die hun experimentele kennis over het leven proberen door te geven aan de volgende generatie. Hoewel we zelfs hier dezelfde kracht aan het werk zien die probeert om elk familielid, bijvoorbeeld, binnen een bepaald kader van geloofssystemen, gebruiken en karaktertrekken te houden, is er toch voor iedereen ook een enorme mogelijkheid ter beschikking. Omdat het niveau van contact veel intiemer is, mensen leven dichter bij elkaar, zowel fysiek als emotioneel, betekent dit dat er een mogelijkheid is om veel meer te ontdekken over de beelden die we voorgesteld krijgen op dit niveau. Met een beetje interesse en doorzettingsvermogen kunnen we meer te weten komen over de redenen van bepaald gedrag of bepaalde gevoelens onder de familieleden. Hier is een echte mogelijkheid om een geniepige blik achter de schermen te werpen van wetten en regels en de vraag beginnen te stellen "waarom". Eens je geleerd hebt hoe je dit moet doen op dit niveau, zal je snel merken dat je autoriteiten in vraag begint te stellen, die van zichzelf geloven dat ze boven kritisch onderzoek van buitenaf staan.

Het is alleen maar door het zelf als prioriteit te stellen in het leven dat een individu in staat is om zich te verweren tegen al deze druk en een individu kan blijven. Het is alleen het individu dat zich in een positie kan bevinden om het zelf te dienen, omdat hij/zij de enige is die echt kan ervaren wat of wie dat is. Alle pogingen van buitenaf zijn niets dan beelden. Het echte ding leeft van binnen, en dat is de enige plaats waar het gevonden kan worden.

De waarheid over jezelf bevindt zich niet in de beelden die gebruikt worden om te beschrijven wie je bent. Het antwoord op die vraag is niet: ik ben een getrouwde man, een vader, een dokter, een grootvader, een buitenlander, een eigenaar van een kleine auto, een reiziger, iemand die van voedsel houdt, een dromer, ..... . Het antwoord op de vraag, "Wie ben ik?", is eenvoudig, "Ik ben mezelf".

En dat is de waarheid. Zelfs als mijn karakteristieken door de tijd veranderen, zal ik noch steeds mezelf zijn. Dat zal de ware ik zijn.